काठमाडौं, साउन २९
प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालको भारत भ्रमणको पूर्वसन्ध्यामा बुधवार प्रमुख दलहरुसँग छलफल गरेका छन्। उनले परियोजना तत्काल सुरु गर्नुपर्ने धारणा छलफलमा राखेका छन्।
प्रधानमन्त्रीले परियोजनालाई तत्काल अगाढी वढाउन राजनीतिक सहमति आवश्यक भएको बताए। पञ्चेश्वर परियोजनामा ढिलाई हुदा महाकालीको पानीबाट भारतले नहर निर्माण गरी सिंचाइ गरिरहेको तर नेपाललाई कुनै फाइदा नभएको प्रधानमन्त्रीले बताए।
उनले आफूलाई क्रान्तिकारी भन्नेले पञ्चेश्वर विरोध गरेर अप्रत्यक्ष रुपमा भारतलाई फाइदा पुर्याइरहेको दावी पनि गरे। 'क्रान्तिकारी भन्ने अनि नेपाल छलफलमा विभिन्न दलका नेताहरुले परियोजना तुरुन्त सुचारु गर्न सुझाव दिएका थिए।
छलफलमा सहभागी नेपाली कांग्रेस संसदीय दलका नेता रामचन्द्र पौडेलले नेपालको हित हुने गरी परियोजना संचालन गनुपर्ने सुझाव दिएको बताए। 'सम्झौता पहिले भइसक्यो डिपिआर (विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन) अझै भएको छैन, तुरुन्त डिपिआर तयार गरेर काम सुरु गर्न हामीले सल्लाह दियौ' पौडेलले नागरिकसँग भने।
परियोजनाको लागत, स्वारुप लगायतका कुराहरु समेटीएको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन ५ महिन भित्र हुने नेपाल भारतबीच सम्झौतामा उल्लेख भएपनि हालसम्म प्रतिवेदन तयार हुन सकेको छैन।
नेपाललाई फाइदा हुने कुराको विरोध गर्ने,' प्रधानमन्त्रीले भने, 'यो कस्तो क्रान्तिकारीता हो ?'
प्रधानमन्त्री भएपछि पहिलो औपचारिक भारत भ्रमणमा जानलागेका नेपालले पञ्जेश्वरलाई एजेन्डाका रुपमा उठाउने भएका छन्। २०५२ मा शेरवहादुर देउवा प्रधानमन्त्री भएका बेला बर्तमान प्रधानमन्त्रीले प्रतिपक्षमा बसेर पञ्चेश्वर सम्झौतालाई समर्थन गरेका थिए।
पञ्चेश्वरका विभिन्न मुद्दालाई भारत भ्रमणको एजेन्डा बनाउन प्रधानमन्त्रीले राय सुझाव लिएको प्रधानमन्त्री निकट स्रोतले बतायो। स्रोतका अनुसार, प्रधानमन्त्री यो मुद्दामा एकदमै सकारात्मक भएकाले यसलाई एजेन्डाका रुपमा उठाउने तयारी स्वरुप रायसुझाव लिएका हुन्।
६ हजार ४ सय ८० मेगावाटको आयोजनाको बाँध रुपालीगाडमा निर्माण गर्न भारत सहमत भइसकेको छ। भारतले पञ्चेश्वर कार्यालय नेपालमा राख्न र कार्यकारी प्रमुख प्रतिस्पर्धामा नियुक्त गर्न सहमत भइसकेको छ।
छलफलमा सहभागी अधिकांश मन्त्री तथा दलका नेताले पञ्चेश्वरका बिषयमा सकारात्मक धारणा राख्दै यसलाई तुरुन्त सुरु गर्नु पर्ने बताए। केही मन्त्रीले यसलाई थप विश्लेषण गर्नुपर्ने बताएको सहभागीले नागरिकलाई जानकारी दिए।
छलफलमा विभिन्न दलका नेताहरुले परियोजना तुरुन्त सुचारु गर्न सुझाव दिएका थिए। छलफलमा सहभागी नेपाली कांग्रेस संसदीय दलका नेता रामचन्द्र पौडेलले नेपालको हित हुने गरी परियोजना संचालन गनुपर्ने सुझाव दिएको बताए। 'संम्झा्रैता पहिलै भईसक्यो डिपिआर -विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन) अझै भएको छैन, तुरुन्त डिपिआर तयार गरेर काम सुरु गर्न हामीले सल्लाह दियौ' पौडेलले नागरिकसँग भने।
परियोजनाको लागत, स्वारुप लगायतका कुराहरु समेटीएको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन ५ महिन भित्र हुने नेपाल भारतबीच सम्झौतामा उल्लेख भएपनि हालसम्म प्रतिवेदन तयार हुन सकेको छैन।
पञ्चेश्वरका बारेमा प्रधानमन्त्रीलगायत अन्य सहभागीलाई आयोजना प्रमुख दिल्लीवहादुर सिंहले जानकारी गराएका थिए। उनले परियोजना निर्माण नहुँदा बाषिर्क ६५ अर्ब रुपैया घाटा भइरहेको जानकारी दिए।
माओवादीले प्रधानमन्त्रीलाई भारत भ्रमणमा यस बिषयमा कुरा नगर्न सुझाव दिएको छ। 'विगतमा भएको सम्झौतालाई अहिले फेरिएको सन्दर्भमा नयाँ ढङ्गले परिभाषित गर्नु पर्ने भएकाले आमसहमति बनाएर मात्र भारतसँग कुरा गर्नुपर्छ,' माओवादी उपाध्यक्ष वावुराम भट्टराईले नागरिकसँग भने।
प्रधानमन्त्रीले पञ्चेश्वर सिंचाइलाई पनि एजेन्डाका प्राथमिकतामा राखेकाछन्। परराष्ट्र स्रोतका अनुसार, पञ्चेश्वरका सबै बिषयमा छलफल हुनेछ। अझै पनि मिलिनसकेको सिँचाइका बारेमा पनि कुरा हुने स्रोतले बतायो। पञ्चेश्वरको पानीबाट नेपालले ९३ हजार हेक्टरका लागि सिंचाइ सुविधा पाउने भारतले बताउँदै आएको छ। भारतले भने १६ लाख हेक्टरमा सिंचाइ सुविधा पाउनु पर्ने दावी गरेको छ।
प्रधानमन्त्रीले महलीसँगर बाँध र विद्युत प्रसारणलाइनलाई पनि एजेन्डाका प्राथमिकतामा राखेका छन्। महलीसँगर बाँधबाट डुवानमा पर्ने भनिएको नेपाली भूमिलाई कसरी डुवान कम गर्न सकिन्छ भनेर भारत भ्रमणका क्रममा कुरा उठाइने छ- स्रोतले भन्यो। 'बाँध निर्माण गर्दा नेपाली धेरै भूमि डुवान पर्ने देखिएकाले यसलाई कम गर्न भारतलाई सचेत गरिन्छ,' स्रोतले भन्यो।
भ्रमणमा भारतबाट विद्युत् आयात गर्नका लागि शक्तिशाली प्रशारणलाइन निर्माण गर्न आग्रह गरिनेछ। हिउँदमा धेरै विजुली चाहिने भएकाले पर्याप्त विद्युत् आयात गर्न ४ सय केभी प्रसारणलाइन निर्माण गर्न भारतलाई आग्रह गरिने स्रोतले जानकारी दियो। मोजफरपुर-ढल्केवर प्रसारण लाइन निर्माण गर्न आग्रह गरिने तय भएको छ। १२५ केभी क्षमताका अन्य प्रशारणलाइन निर्माण गर्न पनि आग्रह गरिने भ्रमणको एजेन्डा छ।
No comments:
Post a Comment
thanks for comment