सहकारीका समेत सबै खाता रोक्का

निक्षेपकर्ताले डराउनु पर्दैनः राष्ट्रबैंक
राष्ट्रबैंकले नेपाल विकास बैंक र नेपाल सहकारीको सबै बैंकखाता रोक्का गरेको छ। सहकारीसँग बैंकले नौ करोड रुपैयाँ लिनुपर्ने भएकोले उसका सबै बैंकखाता रोक्का गरिएको हो। एटीएममा रहेको पैसा झिकेर राष्ट्रबैंकमा ल्याउने काम राती अबेरसम्म भैरहेको राष्ट्रबैंकका कार्यकारी निर्देशक गोपालप्रसाद काफ्लेले बताए।

राष्ट्र बैंकले बुधवार विकास बैंकभित्र रहेको सबै पैसा र अन्य सम्पत्ति पनि नियन्त्रणमा लिएको छ।

बैंकका एटीएम बौद्ध नयाँसडक र दरवारमार्गमा छन् । बैंकको मुख्य कार्यालयमा नगद एक करोड भन्दा बढी भएको प्राम्भक अनुमान छ। विदेशी मुद्राको हिसाब यसमा छैन। पोखरा क्षेत्रीय कार्यालयमा करिव ८० लाख नगद थियो।

राष्ट्र बैंक संचालक समितिको मंगलबार बसेको बैठकले वित्तीय अवस्था खराब भएको जनाउँदै स्पष्टिकरण सोध्ने विकास बैंकको खारेजी प्रकृयामा जाने निर्णय गरेको थियो। यस निर्णय अनुसार विकास बैंकको सम्पत्ति राष्ट्र बैंकले नियन्त्रणमा लिएको हो। बुधवार राष्ट्र बैंकले संचालक समितिको निर्णयबारे विकास बैंकलाई जानका दिएको थियो।
विकास बैंक खारेजी प्रकृयामा जाने निर्णय सार्वजनिक भएपछि बैंक परिसरमा बचतकर्ता र सेयरधनीले आफ्नो सम्पत्ति फिर्ता दिनु पर्ने माग राख्दै घेराउ गरेका थिए। बैंकलाई प्रहले सुरक्षा दिएको थियो।

हेरिटेज प्लाजामा रहेको बैंकको कन्द्रिय कार्यालयमा बुधबार राष्ट्रबैंकका चार कर्मचाले सबै सम्पक्ति नियन्त्रणमा लिएका हुन। राष्ट्र बैंकका प्रकाश भट्टराई, मुकुन्दराज पौडेल, भोला प्रेमी अनुज दाहाल त्यहाँ गएका थि । पौडेलका अनुसार मंगलबार बैंक बन्द हुँदा बैंकमा रहेको नगद र अरु सम्पक्ति वुधबार दिउँसो जस्ताको तस्तै भेट्टिएका छन्। 'नगद राष्ट्रबैंकमा लगेका छौं अरु सम्पक्ति लाहाछाप मारिएको छ'- उनले भने।

राष्ट्रबैंकले जेठ २० को मिति राखेर बैंकलाई स्पष्टिकरण फ्याक्स मार्फत पठाएको छ। जेठ २१ मा राष्ट्रबैंकको पत्र कर्मचारीले बैंकमा गएर पत्र बुझाउने छन्। त्यसको १५ दिनभित्र राष्ट्रबैंकलाई स्पष्टिकरण बुझाउने अवधि बैंकलाई दिइएको छ। यसपछि राष्ट्रबैंक विकास बैंक बन्द गर्न 'लिक्वीडेशन'का लागि अदालत जानेछ। अदालतको निर्णय अनुसार लिक्वीडेटर नियुक्त हुनेछ। लिक्वीडेटरले सबै सम्पक्ति खोजी गर्ने र बाँड्नेछ। 'यसका लागि पर्खनुपर्ने अवधि अहिल्यै भन्न सकिन्न'- काफ्लेले भने।

लिक्विडेटरले तोके बमोजिम बैंकका कर्मचाले पाउनुपर्ने तलव सुविधा पहिलो प्राथमिकतामा पर्नेछ। दोस्रो प्राथमिकतामा बैंकमा पैसा राख्ने निक्षेपकर्ता पर्छन्। कर्मचारी, संचयकोष र नेपाली सेनाको कल्याणका कोषको ठूलो रकम बैंकमा छ। 'संस्थागत निक्षेपकर्ताको धेरै पैसा बैंकमा भएकोले अरु बचतकर्ता डराउनुपर्ने अवस्था छैन'- काफ्लेले भने-'गैरबैकिङ सम्पक्ति पनि रहेकोले निक्षेपकर्ताले कुर्नुपरे पनि सवै पैसा गुम्ने स्थिति छैन।' बैंकमा पैसा राखेका र थप जम्मा गर्न सक्ने सर्वसाधारणको हितका लागि राष्ट्रबैंकले यस्तो निर्णय गरेकोले निक्षेपकर्तालाई धैर्य गर्न उनले अनुरोध गरे। निक्षेपकर्ता र लगानीकर्ताले विहीबार विकास बैंक पीडित संघ गठन गरी राष्ट्रबैंकमा बहिबार भेला हुने जनाएका छन्।

तत्काल राष्ट्रबैंकले नियन्त्रणमा लिएको पैसा बैंकको भैपरी आउने खर्च बाहेक अन्यत्र खर्च गर्न नसकिने उनले बताए। यसको स्वीकृती समेत राष्ट्रबैंकबाट लिनुपर्छ।

निक्षेपकर्ता र लगानीकर्तालाई थप जोखिमबाट बचाउन राष्ट्रबैंकले अन्तिम र वाध्यात्मक कदम चालेको उनले बताए। बैंक ६७ करोड नोक्सानी छ । हकप्रद सेयर आठ करोडको भन्दा बिक्री भएको थिएन। 'पूँजी ऋणात्मक बनाउने आर्थिक अनुशासन पालना नगर्ने बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सर्वसाधारणको पैसा डुबाउँछन भने राष्ट्रबैंकले जुनसुकै संस्थालाई कार्वाही गर्छ।'

निक्षेपकर्तासँगै यो बैंकको सेयर किन्ने लगानीकर्ता समेत डुबेका छन्। एक वर्षअघि यो बैंकको सेयर मूल्य चारसय थियो। मंगलबार यसको मूल्य एकसय २६ छ।