कुन बैंकको आम्दानी कति? लगानीकर्ताले कति पाउँछन्?

सुदर्शन सापकोटा
काठमाडौं, भदौ ६
सेयर बजारमा कारोबार हुँदै आएका वाणिज्य बैंकले यस वर्ष सेयरधनीलाई कम प्रतिफल दिने भएका छन्। बैंकहरुले पुँजी वढाएको अनुपातमा नाफा बढाउन नसक्दा सेयरधनीले पाउने प्रतिफल कम हुने भएको हो।
'पुँजी वृद्धिको अनुपातमा नाफा गर्न नसकेका कारण बैंकले नाफा कमाए पनि सेयरधनीले पहिलेको जस्तो प्रतिफल पाउने अवस्था छैन,' नेपाल स्टक ब्रोकर एसोसिएसनका अध्यक्ष अन्जनराज पौडेले बुधबार नागरिकसँग भने।
नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) मा सुचिकृत २६ वाणिज्य बैंकमध्ये १४ वटा बैंकको प्रति सेयर आम्दानी घटेको छ। ६ वटा बैंकको ६ प्रतिशतले वढेको छ।
घरजग्गा ऋणका कारण दुई बर्षयता आम्दानी वढाउन नसकेका बाणिज्य बैंकहरुले यस पटक नाफा १२.५६ प्रतिशतले बढाएर १५ अर्ब ४९ करोड रुपैयाँ पुर्‍याएका छन्। दुई अर्ब पुँजी पुर्‍याउनु पर्ने प्रावधानका कारण बैंकहरुको सेयर संख्या थपिएकाले उनीहरुले गरेको नाफाको अनुपातमा प्रति सेयर आम्दानी वढ्न नसकेको हो।
सञ्चालनमा रहेका ३२ बाणिज्य बैंकमध्ये २२ बटा बैंकले ब्याज अन्तर फराकिलो (निक्षेप र ऋण), डुबेको ऋण उठाउन तदारुकता, बिदेशी मुद्राको किनबेच र छुट तथा कमिसन (बैंक ग्यारेन्टी, प्रतिपत्र) आम्दानीबाट नाफा बढाएका थिए। बैंकहरुको ब्याज आम्दानी २.३२ प्रतिशतले वढेर ३२ अर्ब ८० करोड रुपैयाँ पुगेको छ। १६ वटा वाणिज्य बैंकहरुले ब्याज आम्दानी वढाएका हुन्। ऋणको किस्ता नउठेपछि नोक्सानी व्यवस्थामा राख्नु पर्ने रकम पोहोरको भन्दा ६.९५ प्रतिशतले वढेको छ।
सबैभन्दा वढी आम्दानी कृषि विकास बैंकले गरेको छ। बैंकले आम्दानी १ सय ८३ प्रतिशतले वढाएर ६१.२७ रुपैयाँ पुर्‍याएको हो। दुई वर्ष अघिको तुलनामा भने कृषि विकास बैंकको आम्दानी १.०३ रुपैयाँले घटेको छ। कृषि विकास सवैभन्दा वढी नाफा गर्ने बैंकसमेत हो बैंकले १ अर्ब ८६ करोड नाफा कमाएको छ।
प्रति सेयर आम्दानी नेपाल बंगलादेश बैंक, ग्रान्ड बैंक नेपाल, नबिल, ग्लोबल आइएमइ र एभरेष्ट बैंकको वढेको छ। बंगलादेश बैंकको आम्दानी साढे ६७ प्रतिशत वढेर ३४.९८ रुपैयाँ पुगेको छ। गत वर्ष घाटामा रहेको बैंकले यस वर्ष ७० करोड २९ लाख नाफा गरेको थियो। बैंकको प्रति सेयर आम्दानी दुई वर्षअघिको तुलनामा भने १९.७१ रुपैयाँले घटेको छ।
ग्रान्ड बैंक नेपालले पनि आम्दानी साढे ४८ प्रतिशतले वढाएकोे छ। बैंकको प्रति सेयर आम्दानी ९.१८ रुपैयाँ छ। बैंकले १८ करोड ३६ लाख नाफा कमाएको थियो। ग्रान्डले नाफाबाट साढे सात प्रतिशत नगद लाभांस दिने प्रस्तावसमेत गरिसकेको छ।
नबिल बैंकको प्रति सेयर आम्दानी साढे ३४ प्रतिशतले वढेर ८८.६४ रुपैयाँ पुगेको छ। स्रोतका अनुसार बैंकले यसपाली वोनस सेयरसहित ५० प्रतिशतको हाराहारीमा लाभांस दिने तयारीमा छ। बैंकले १ अर्ब ७१ करोड नाफा गरेको छ। गत वर्ष बैंकले ३० प्रतिशत लाभांस दिएको थियो।
ग्लोबल आइएमइ बैंकको आम्दानी २४.८८ प्रतिशतले वढेर १६.१६ रुपैयाँ पुगेको छ। बैंकले ३५ करोड ३० लाख नाफा कमाएको छ। एभरेष्ट बैंकले पनि आम्दानी साढे २१ प्रतिशतले वढाएर ८८.५५ रुपैयाँ पुर्‍याएको छ। बैंकले १ अर्ब ९ करोड नाफा कमाएको छ।
हिमालयन बैंकको नाफा १८ प्रतिशतले वढे पनि प्रति सेयर आम्दानी जम्मा ०.२५ प्रतिशतले वढेको छ। बैंकले १ अर्ब ५ करोड नाफा कमाएको हो। बैंकको प्रति सेयर आम्दानी ४३.८५ रुपैयाँ छ। सिद्धार्थ, स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड, सिटिजन्स् बैंक इन्टरनेसनलको आम्दानी ६ प्रतिशतभन्दा कमले वढेको छ।
नेप्सेमा एक महिनाअघि सुचीकरण भएको जनता बैंक नेपालको प्रति सेयर आम्दानी २.८७ रुपैयाँ छ। स्तरोन्नतिपछि वाणिज्य बैंक बनेकेा सानिमाको आम्दानी ६ रुपैयाँ छ।
'साधारण सेयरधनीलाई वोनस सेयरको आशा हुन्छ। तर बैंकहरुले पुँजी २ अर्ब पुर्‍याइसकेकाले सेयर दिने सम्भावना न्युन छ,' पौडेलले भने, 'तुलनात्मक रुपमा नाफा पनि नवढेकाले नगद लाभांस पनि विगतको अनुपातमा हुँदैन।' उनले घरजग्गा ऋण र अस्थिरताका कारण बैंकहरुको वासलात विग्रिने अनुमान विपरित राम्रो नतिजा आएपनि सेयर बजारलाई उत्साहित नबनाएको जानकारी दिए।
बैंकहरुको औषत मूल्य आम्दानी अनुपात २९.३७ गुणा पुगेको छ। २० गुणाभन्दा वढी अनुपात हुने कम्पनीको सेयरलाई जोखिमपूर्ण मानिन्छ। अहिले बजार मूल्य अनुसार बैंकहरुको सेयर अझै महँगो छ भन्नेसमेत वुझिन्छ।
अनुपात १० देखि २० गुणासम्म भएको कम्पीको सेयर आकर्षक मानिन्छ। १० गुणाभन्दा तल अनुपात भएको कम्पनीको सेयरमा लगानीकर्ताको विश्वास नभएको मानिन्छ।
ग्लोबल, कृषि विकास र बंगलादेश बैंकको अनुपात १० गुणाभन्दा कम छ। नेपाल क्रेडिट एन्ड कमर्स, एभरेस्ट, इन्भेस्टमेन्ट, कुमारी, हिमालयन, एनआइसी, प्राइम, लुम्बिनी नबिल, लक्ष्मी, बैंक अफ काठमाण्डू, सिद्धार्थ, सनराइज र बैंक अफ एसिया नेपालको मूल्य आम्दानी अनुपात १० देखि २० गुणाको बीचमा छ। वाँकी कम्पनीको अनुपात २० गुणाभन्दा माथि छ। 

प्रति सेयर आम्दानी

Bank	66/67	67/68	2068/69
Agricultural Development Bank Ltd.	62.3	21.66	61.27
NB Bank	54.69	20.88	34.98
Grand Bank Ltd.	9.07	6.18	9.18
Nbil Bank	78.61	63.37	84.64
Global Bank Limited	2.63	12.94	16.16
Everest Bank Limited	100.16	72.78	88.55
Citizens Bank International Limited	19.36	9.92	10.61
Standard Chartered Bank Ltd.	77.65	69.51	72.6
Siddhartha Bank Limited	21.99	19.56	20.41
Himalayan Bank Limited	31.8	43.74	43.85
Sunrise Bank Limited	16.35	7.35	7.28
Lumbini Bank Limited.	23.49	13.71	13.53
NCC	-84.77	13.14	12.58
Nepal Sbi Bank Limited.	23.69	24.4	22.71
Kumari Bank Ltd	24.24	18.61	17.19
Prime Commercial bank Limited	29.54	16.45	15.08
Laxmi Bank Limited	24.12	23.4	21.02
Bank Of Kathamandu	43.08	44.51	37.88
Investment Bank Limited	52.55	52.44	44
Bank of Asia Nepal Limited	13.86	13.33	11.04
NIC	34.3	37.78	30.06
Kist Bank Limited	7.21	10.06	5.01
NMB Bank Ltd.	10.65	11.89	2.77
Machhapuchchhre Bank Limited	4.96	-2.86	0.44