दुई माओवादीको जबरजस्ती चन्दा आतङक, नदिए जेसुकै हुन सक्ने

काठमाडौं, पुस २४
सरकारको नेतृत्व गरिरहेको एकीकृत नेकपा माओवादी र उसैबाट फुटेको नेकपा–माओवादीले महाधिवेशनको लागि जर्वजस्ती चन्दा असुली तीब्र बनाएका छन्। उनीहरुले चन्दा नदिनेलाई भौतिक क्षतिसमेत पुर्‍याउन थालेका छन्।
दुवै दलले उद्योगी व्यवसायीलाई पाँच लाखदेखि २५ लाखसम्मको चन्दा दिन दबाबसहितको पत्र पठाएका छन्। पत्रको व्यहोरामा चन्दा नदिए 'जे पनि हुन सक्ने' उल्लेख छ।
एकिकृत माओवादीको महाधिवेसन आगामी माघ २० गतेबाट सुरु हुँदैछ। मोहन वैद्यले नेतृत्व गरेको माओवादीको भने बुधबारबाट अधिवेसन सुरु  हुँदैछ। अधिवेसनलाई भन्दै सत्तारुढ दलसहित अर्को माओवादीले चन्दा दिन  धम्क्याएका हुन्।
चन्दा नदिने उद्योगी समूहहरुलाई दुवै दलले फोनबाट धम्की दिने गरेका छन्। वैद्य माओवादीले मागेजति चन्दा नदिने वा चन्दा दिन आनाकानी गर्नेलाई भौतिक आक्रमणनै गर्न थालेका छन्।
'माओवादीले चन्दा असुलीलाई आक्रामक रणनीति अख्तियार गरेको छ,' नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष सुरज वैद्यले मंगलबार भने, 'पहिलो पत्र पठाउने र नभए फोनबाट धम्की दिने काम भएको छ।'
वैद्य माओवादीले गत शुक्रवार तिनकुनेस्थित कर्पोरेट टावरमा रहेको वस्तुबजार सम्वन्धी कारोबार गर्ने नेपाल डेरीभेटिभ एक्सचेन्ज (एन्डेक्स) मा भौतिक आक्रमण नै गरिसकेका छन्।
पार्टीले महाधिवेशनको लागि २५ लाख रुपैयाँ चन्दा नदिएको भन्दै भौतिक आक्रमण गरेको थियो। आक्रमणबाट एन्डेक्सको १५ लाख रुपैयाँ भन्दा बढी क्षति भएको थियो। उद्योगीका अनुसार केही कमजोर भएका उद्योग र व्यवसायलाई ठूलै रकम माग गरिएको छ।
दुवै माओवादीले उद्योग, कलकारखाना, बैंक तथा वित्तीय संस्था, निजी अस्पताल, एयरलाइन्स, शैक्षिक प्रतिस्ठान, निर्माण व्यवसायी, घरजग्गा व्यवसायीलागतय सबैसँग जवरजस्ती चन्दा माग्दै पत्र पठाएका छन्।
'हरेक उद्योगमा चन्दाको लागि पत्र गएको छ। बैंकमा समेत चन्दाको लागि गम्भिर दबाब परेको छ,' महासंघका उपाध्यक्ष प्रदीपजंग पाण्डेले भने, …कुनैपनि उद्योगी र उद्यम गर्ने व्यक्ति सुरक्षित छैन।'
बैंकरका अनुसार, चन्दाका लागि दुवै माओवादीले चरम दवाव दिइरहेका छन्। बैंकरहरुले बैंकबाट चन्दा दिन नमिल्ने भन्दै आफ्नो छाता संगठन बैंकर्स संघमा कुरा गर्न अनुरोध गर्ने गरेका छन्।
सोमबार साँझ मात्रै संघका अध्यक्ष तथा सिटिजन्स् बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत राजनसिंह भन्डारीमाथि भौतिक आक्रमण भएको थियो।
'अचेल मोवाइलमा सेभ गरेको नम्बर वाहेकबाट आउने फोन उठाउन छाडेका छौं,' बैंकर्स संघका एक सदस्यले भने, 'झुक्एर फोन उठाए चन्दाको लागि नै हुने गर्छ।'
सिटिजन्स बैंकका अध्यक्षसमेत रहेका पाण्डेले बैंक तथा वित्तिय संस्थामा लाखौ रकम माग गर्दै चन्दा मागिएको जानकारी दिए। उनले उद्योग व्यवसाय राम्रोसँग चल्न नसकेको अवस्थामा अतिरिक्त रकम दिन नसकिने बताए।
माओवादीहरुले 'व्ल्याकेमेल' गर्दै चन्दा माग्ने गरेका छन्। राज्यलाई राजश्व ठग्नेहरुसँग वढी र राम्रोसँग चलेकासँग कम माग्ने नीति अख्तियार गरेका छन्।
'कानुनी हिसाबले कमजोर रहेका उद्योग र व्यवसायलाई बढी रकम माग्ने र राम्रोसँग चलेका उद्योगलाई भने कम रकम माग गरेका छन्,' एक सिमेन्ट उद्योगीले भने, …तर धेरै थोरै जति भएपनि ठूला उद्योगीदेखि साना व्यवसायीसम्मले चन्दाको मारबाट उम्किन पाएका छैनन्।'
बैंकहरुसँग ५ देखि १० लाखसम्म माग गरिएको छ। बैंकहरुलाई 'तिमीहरु लाखौं तलव खाने हामीलाई चैं सहयोग नगर्ने' भन्दै फोनबाट धम्काइएको एक बैंकरले जानकारी दिए।
सरकारको नियमनमा नपरेको वस्तु बजार कारोबार गर्ने कम्पनीलाई लाखौ रकमको चन्दा मागिएको छ। 'तपाईहरुबाट धेरै नेपाली ठगिएका रहेछन्। उनीहरुको मुक्तिको लागि चन्दा सहयोग गर्नुपर्‍र्यो,' एक कमोडिटी सञ्चालकले चन्दा माग्दा धम्क्याइको भाषा उदृत गर्दै भने, 'चन्दाको दबाबले कम्पनी बन्द गरेर पलायन हुनुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ।' कमोडिटीको कारोबार गर्ने कम्पनीलाई दुबै माओवादीले लाखौको चन्दा मागेका छन्। 
उद्योगीका अनुसार, महाधिवेशनको लागि मन्त्रीमण्डलका सदस्यहरुले नै टेलिफोन गरेर सहयोग गरिदिन आग्रह गर्ने गरेका छन्। गरेका छन्।
महासंघका अध्यक्ष वैद्यले पछिल्लो समयमा चन्दा असुली स्वेच्छिकभन्दा जर्वजस्ती हुने गरेको भन्दै यसको विरुद्धमा महासंघ रहेको बताए। 'सबै दलले चन्दा उठाउने गरेका छन् तर माओवादीले मात्र  डरधम्कीको प्रयोग वढी गरेको छ,' उनले भने, 'हामीले सबै दललाई चन्दा दिन्छौ। तर केही पार्टीले भने परिपक्व हिसाबले चन्दा लिने गरेका छन्।'
उनले चन्दा आंतकले उद्योगी व्यवसायी मारमा परेको बताउँदै चन्दाको निश्चित रकम तोकेर कानुननै बनाउनुपर्ने बताए। 'यति रकम भन्दा बढी चन्दा दिन नमिल्ने भनेर कानुन बनाउन आवश्यक छ,' वैद्यले भने, 'कानुन बनाएर यसलाई व्यवस्थित नगर्ने हो भने उद्योगी व्यवसायीले उद्यम गर्न नै सक्दैनन्।'
व्यवसायीले चन्दा आतङक वढेपछि यसको नियन्त्रणका लागि सरकारदेखि चन्दा माग्ने दलको नेतासम्मलाई हारगुहार गरिसकेका छन्। तर सुनुवाइ हुनुको साटो ज्यादती वढ्दै गएको उनीहरुले बताए। 'चन्दा असुली नियन्त्रणको लागि गृहमन्त्रालय लगायतका सरकारी निकायलाई आग्रह गरेका छौं,' वैद्यले भने, 'नेकपा–माओवादीका अध्यक्ष मोहन वैद्यलाई नै नियन्त्रणको लागि आग्रहसमेत गरेका छौं।'
वैद्यले राजनीतिक अस्थिरता र संक्रमणका कारण अहिले उद्योग चलाउन अप्ठेरो भएको भन्दै यस्तो अवस्थामा जर्वजस्ती चन्दा उठाउन बन्द गर्न आग्रह गरिएको जानकारी दिए।
'यतिविध्न चन्दा आंतक हामीले यसअघि बेहोरेका थिएनौ,' महासंघका उपाध्यक्ष पशुपति मुरारकाले भने, 'जर्वजस्ती चन्दा उठाउ बन्द नगरे जसोतसो चलेका उद्योगहरु पनि आर्थिक भार थेग्न नसकेर बन्द हुने अवस्थामा पुग्छन्।'