२०१२ मा नेप्से परिसुचक : वर्ष दिनमा नेप्से २१५ अंक माथि

सुदर्शन सापकोटा
काठमाडौं, पुस १६
राजनीतिक अन्यौंलताका बीच एक वर्षमा नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) परिसुचक २ सय १५ अंकले बढेको छ। करिव तीन वर्ष ओरालो गतिमा रहेको परिसुचक पछिल्लो ९ महिनायता सुधार भएर ५ सय ३४ अंकमा पुगेको हो।
आर्थिक, राजनीतिकलगायतका क्षेत्रमा सुधार नआएपनि बैंक व्याज दर घटेको र बजारमा तरलता (लगानी योग्य पुँजी) बढेका कारण नेप्से परिसुचक बढेको हो। नयाँ बर्ष २०१२ सुरु हुँदा (पुस १७ गते) परिसुचक ३१८.७४ अंकमा थियो।
'नेप्सेले राजनीतिक गतिविधिलाई छाडेर आफ्नो प्रतिकृया दिन थालेको देखिन्छ,' पुँजी बजारको लगानीकर्ता कम्पनी हाथवे इन्भेष्टमेन्ट नेपालका प्रबन्ध निर्देशक अम्बिकाप्रसाद पौडेलले नागरिकसँग भने, 'व्याज दर घटेको छ। बजारमा तरलता वढेको छ। यसले बजारलाई उकास्न सहयोग गरेको हो।'
वर्षको सुरुवातमा परिसुचक घटेर (चैत १६ गते) २९८.८९ अंकमा आएको थियो।  त्यसपछि भने नेप्सेले आफ्नो लय समातेको थियो। वैशाख ७ गते परिसुचक वढेर ३५४.७७ अंकमा उक्लिएको थियो। त्यसपछि चार दिन निन्तर बढेर वैशाख १३ गते नेप्से ४०९.४२ अंकमा पुगेको थियो। यसपछि नेप्से चार सयको हाराहारीमा बस्यो।
जेठ १४ मा संविधानसभा विघटनपछि परिसुचक केही समय घट्यो। ३९१ अंक हुँदै परिसुचक ३६१ अंकसम्म झर्यो। त्यसपछि भने नेप्सेको गति पछाडि फर्किएन। पुस १ गते नेप्से ५०९.२३ अंकमा पुग्यो। जुन तीन वर्षयताकै उच्चतम अंक थियो।
२०१२ को अन्तिम दिन (पुस १६ गते) नेप्से परिसुचक ५३४.१३ अंकमा पुगेको छ। अघिल्लो दिनको भन्दा यो सात अंकले कम भएपनि आगामी दिनमा परिसुचक अझ वढ्न विश्लेषकहरु बताउँछन्।
एक वर्षको अवधिमा म्युचुअल फन्डको युनिटहरु निस्कासन भएका छन्। निक्षेपको ब्याज दर घटेर लगानीकर्ता राम्रो प्रतिफलको आशमा पुनः सेयर बजारमा फर्किनसमेत थालेका छन्।
'नेप्से परिसुचक अझै वढ्ने संकेतहरु देखिएका छन्,' पौडेलले भने, 'चाँडै ६ सयदेखि ७ सयको हाराहारीमा नेप्से पुग्ने छ।' उनका अनुसार, बजारमा हल्ला भएअनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको प्रतिफल नघटेको र उनीहरुले राम्रो वासलात सार्वजनिक गरेका कारण पनि बजारप्रति सर्वसाधारणको विश्वास वढेको छ।
परिसुचक वढेपछि ठूला लगानीकर्ताको आगमन ह्वात्तै हुनु पर्नेमा अहिलेसम्म खुद्रा लगानीकर्ताहरु धेरै आएका छन्। यसले कारोबार रकमसमेत वढाएको छ।
'तीन वर्षमा बचत गरेर राखेको पैसा अहिले बजारमा आएको छ,' उनले भने, 'जागिरे, पसलेजस्ताको पैसा अहिले पुँजी बजारमा भित्रिएको छ।' नेप्से वढ्नुमा सबैभन्दा वढी योगदान वाणिज्य बैंकहरुको रह्यो।
विकास बैंक र फाइनान्स कम्पनी समुहले पनि नेप्सेलाई उचाल्यो। यसपछि जलविद्युत समुहले परिसुचकलाई उकाल्यो।
वावुराम भट्टराई अर्थमन्त्री हुँदा घट्न थालेको नेप्से परिसुचक एक वर्षअघि तीन सयको हाराहारीमा आएको थियो। भट्टराई प्रधानमन्त्री भएपछि उनले परिसुचक साढे तीन सय पुर्‍याउने घोषणा गरेका थिए। 
सरकारले परिसुचक वढाउन राष्ट्र बैंकमार्फत सेयर खरिद कर्जा सहज बनाएको थियो। बैंकिङ क्षेत्रमा तरलता वढेर ऋणको ब्याज पनि घट्न थाल्यो। टेलिकम, बिमा कम्पनीजस्ता संस्थागत लगानीकर्ताको पैसा बजारमा ल्याउने खालका निर्णयहरु भए। यसपछि राजनीतिक अन्यौंलका बीचमा पनि परिसुचक उकालो लाग्न थालेको हो।
पछिल्लो समय डेरिभेटिभ बजारका नकारात्मक समाचार सार्वजनिक भएसँगै लगानीकर्ता पुनः सेयर बजारमा फर्किन थालेका छन्। बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको पहिलो त्रैमासिक विवरणले बजारलाई सकारात्मक दिशातर्फ लगिरहेको छ। कतिपय कम्पनीहरुको वार्षिक साधारणसभाका कारणले बुक क्लोज भएर मूल्य समायोजन भएर आउँदा पनि लगानीकर्ताले राम्रै मूल्य पाए।