एनबी समुहको सेयर विक्री मूल्यांकन सकियो, माघ मध्यसम्म विक्री प्रकृया सकिने

काठमाडौं, पुस १२
नेपाल बंगलादेश बैंकमा रहेको एनबी समुहको प्रवर्द्धक सेयर खरिद गर्न बंगलादेशी समुहले आफ्नो सरकारसँग स्वीकृति माग गरेको छ। आइएफआइसी बैंकले सेयरको आवश्यक मूल्यांकन सकेर बंगलादेशी सरकारसँग स्वीकृति माग गरेको हो।
'उनीहरुले स्वीकृति ल्याएसँगै माघ दोस्रो सातासम्म सेयर विक्री गरिसक्ने हाम्रो लक्ष्य छ,' नेपाल बंगलादेश बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ज्ञानेन्द्र ढुङ्गानाले बिहीबार नागरिकसँग भने। सेयर विक्रीसँगै बैंकमा एनबी समुहको प्रत्यक्ष लगानी हट्ने छ।
बैंकमा एनबी समुहको स्वामित्वमा २६ प्रतिशत सेयर छ। राष्ट्र बैंकले अर्थ मन्त्रालयसँग राय लिएर कात्तिक २३ गते सेयर विक्री गर्न स्वीकृति दिएको थियो। एनबी समुहले ओगटेको सेयर बंगलादेशको आइएफआइसी बैंकले खरिद गर्न लागेको हो।
एनबी समुहले नेपाल बंगलादेश बैंकको सञ्चालक समितिमा रहेर लिएको ऋण नतिर्ने गरेपछि राष्ट्र बैंक यो समुहलाई बैंकबाट अलग गराउन सेयर विक्री गर्न लगाएको हो। समुहको नाममा रहेको ६० लाख कित्ता सेयर विक्री गरेर आएको पैसा बैंकको ऋण चुक्ता गर्नका लागि प्रयोग गर्नु पर्ने राष्ट्र बैंकको सर्त छ।
एनबी समुहसँग बैंकको नेपाल जोडिएकाले बंगलादेश बैंकले नामसमेत परिवर्तन गर्ने तयारी गरेको छ। बैंकको साधारणसभाले नाम परिवर्तन गर्न सञ्चालक समितिलाई अधिकार प्रत्यायोजना गरिसकेको छ।
एनबी समुहका सबै सदस्यहरु ऋण नतिरेका कारण कर्जा सुचना केन्द्रको कालोसुचीमा परिसकेका छन्। नबिल बैंकको करिव २४ करोड रुपैयाँ ऋण भुक्तानी नगरेपछि समुहका सदस्यहरु जितवहादुर श्रेष्ठ, लक्ष्मीवहादुर श्रेष्ठ, जेन श्रेष्ठ, अनारदेवी श्रेष्ठ र पुर्णवहादुर श्रेष्ठलाई कालोसुचीमा राखिसकेको छ।
१८ वर्षअघि खुलेको बैंकमा बंगलादेशको आइएफआइसी बैंकको ९.९२ प्रतिशत सेयर लगानी छ। अर्को बंगलादेशी बैंक बैंक एसिया लिमिटेडको १४.८८ प्रतिशत सेयर छ। बैंकमा एनबी समुहका लक्ष्मीवहादुर श्रेष्ठको प्रत्यक्ष लगानी ३.५ र जितवहादुर श्रेष्ठको ३.३ प्रतिशत सेयर छ।
एनबी बैंकमा आइएफआइसीका तर्फबाट मोहम्मद लुत्फर रहमानले प्रतिनिधित्व गरेका छन्। उनी अहिले बैंकको सञ्चालक समिति अध्यक्ष पनि हुन्। बैंक एसियाका तर्फबाट इरफानुद्दिन एहेमद सञ्चालक छन्। वाँकी चार जना नेपाली सञ्चालक छन्।
आइएफआइसीले सबै एनबी सहुको सेयर किनेपछि उसको कुल सेयर ३५.९२ प्रतिशत पुग्ने छ।
एनबी समुहले सेयर विक्री गरेर आएको पैसा त्यही बैंकको ऋण भुक्तानी गर्न प्रयोग गर्नु पर्ने छ। राष्ट्र बैंकले सेयर विक्री गरेको रकम ऋण भुक्तानी गर्नलाई प्रयोग गर्नु पर्ने गरी एनबी समुहलाई लिखित हस्ताक्षर गराइसकेको छ। एनबी समुहले एनबी बैंकबाट लिएको करिव ५० करोड ऋण भुक्तानी गर्न वाँकी छ।
एनबी समुहको ६० लाख कित्ता सेयर प्रति कित्ता सय रुपैयाँका दरले विक्री भएमा पनि बैंकको ऋण तिर्न पुग्छ। बंगलादेश बैंकको प्रवर्द्धक सेयरको पछिल्लो कारोबार मूल्य प्रति कित्ता २ सय २० रुपैयाँको हाराहारीमा छ।
कालोसुचीमा पर्नुअघि जितवहादुर नेपाल क्रेडिट एन्ड कमर्स (एनसिसी) बैंकमा सञ्चालक थिए। लक्ष्मीवहादुर केही समय अघिसम्म नेपाल वंगलादेश (एनबी) बैंकमा सञ्चालक थिए।
वित्तीय अपराध गरेको आरोपमा प्रहरीले लक्ष्मीवहादुरलाई पक्राउ आदेश जारी गरिसकेको छ। प्रहरीले पक्राउन गर्ने थाहा पाएपछि उनी …फरार' छन्। नक्कली (डमी) ऋणी खडा गरेर बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट ऋण लिएर सर्वसाधारणको विचल्ली पारेको भन्दै उनलाई प्रहरीले अनुसन्धानका लागि पक्राउ आदेश जारी गरेको हो।
तत्कालिन श्रीलंका मर्चेन्ट एन्ड बैंकिङ कम्पनीबाट नक्कली ऋणी तयार पारी लिएको ऋण भुक्तान नभएपछि राष्ट्र बैंकले अनुसन्धान गरेको थियो। अनुसन्धानमा गैरकानुनी रुपमा ऋण दिइको देखिएपछि बैंकिङ कसुर ऐन अन्तर्गत कारवाही अगाडि वढाउन राष्ट्र बैंकले प्रहरीलाई जिम्मा दिएको थियो।
एनबी समुहसँग आवद्ध भएका कुनै पनि कम्पनीको अवस्था राम्रो छैन। उनीहरुले हात हालेको सबै क्षेत्रमा आर्थिक वेथितिहरु भेटिने गरेको छ। एनबी समुहकै वद्मासिका कारण केही वर्षअघि बंगलादेश बैंक समस्यामा परेको थियो। चलिरहेको हरिसिद्धि इटा टायल उद्योग एनबी समुहको हातमा गएपछि बन्द भएको थियो। एनबी समुहको सेयर रहेको नेसनल हाइड्रो पावर कम्पनीको अवस्थामा पनि नाजुक छ।
'एनबी समुहले हात हाल्ने वित्तिकै कम्पनी विग्रियो भनेर वुझे हुन्छ,' यो समुहसँग नजिक भएर काम गरेका एक जानकारले भने,'उसको हातमा रहेको कुनै पनि कम्पनीको अवस्था राम्रो छैन। आर्थिक अनियमितता धेरै हुने गरेको छ।'