 |
| राजनसिंह भन्डारी अध्यक्ष नेपाल बैंकर्स संघ |
सिटिजन्स् बैंकका प्रमुख कार्यकारी राजनसिंह भन्डारी शुक्रबार बैंकर्स संघको अध्यक्षमा चयन भएका छन्। राष्ट्र बैंकको कार्यकारी निर्देशकबाट अवकास भएका उनी ६ वर्षदेखि संघमा विभिन्न भूमिकामा काम गरे। नियामक निकाय राष्ट्र बैंकसँग बैंकरहरुको दूरी वढिरहेको बेला निर्विरोध अध्यक्षमा छानिएका भन्डारीसँग संघको आगामी भूमिका र राष्ट्र बैंकसँगको सम्वन्धलगायतका बारेमा नागरिकका सुदर्शन सापकोटाले गरेको कुराकानी :
तपाईको कार्यकालमा महत्वपूर्ण काम के के हुने छन्?
बैंकर्स संघ गठन भएको बैंकिङ क्षेत्र र बैंकहरुको हकहित संरक्षण गर्नका लागि हो। तर पछिल्लो समय हकहित संरक्षणका लागि संघ पछाडि पर्यो भन्ने गुनासाहरु पनि आएका छन्। पहिले त यस्ता गुनासाहरुलाई समाधान गर्नु पर्ने हुन्छ। यसका लागि संघले लिएको उद्देश्यअनुसार, काम, कर्तव्य र अधिकारहरुलाई प्रभावकारी रुपमा प्रयोग गर्नु पर्ने हुन्छ।
संघलाई प्रभावकारी रुपमा अगाडि वढाउन सामुहिक निर्णय र नेतृत्व अनुसार चल्नु पर्ने हुन्छ। यसो हुँदा हामीले लिएको उद्देश्य पुरा गर्न सकिन्छ। मरो नेतृत्वमा पहिलो प्रयास नै यही हुने छ। सँगसँगै बैंकका दोस्रो तहका अधिकारीहरुसँग छलफल तथा अन्तकृया गरेर उनीहरुलाई पनि संघमा अपनत्व प्रदान गर्नु आवश्यक छ। संघमा नीतिगत र व्यवहारिक रुपमा आउने गुनासा तथा समस्याहरुलाई सम्वन्धि निकायसम्म पुर्याएर त्यसको समाधानका लागि सार्थक प्रयत्न गरिने छ। सँगसँगै संघका सदस्य बैंकका कर्मचारीहरुको क्षमता अभिवृद्धि तथा दक्षता वढाउने कार्यक्रमरुको अयोजना गरिने छ। वृत्तिविकासमा महत्वपूर्ण ध्यान दिइने छ।
संघले निजी क्षेत्रका उद्योगी व्यवसायीलाई प्रोत्साहन गर्ने खालको काम गर्न नसकेको भन्ने आरोप पनि छ नि?
बैंकर्स संघ भनेको प्रमुख कार्यकारी अधिकृतहरुको मात्र हो भन्ने सन्देश वहिर गएको मैले पाएको छु। त्यही भएर बैंकिङ फोरमजस्ता संगठनहरु जन्मेका छन्। संघमा सबैको स्टेक छ। यो सबै बैंकर, प्रमोटर, सञ्चालकको संघ हो भन्ने सन्देश दिने काम गर्छु। व्यवसायिक छाता संगठनहरु नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ, नेपाल चेम्बर अफ कमर्स, नेपाल उद्योग परिसंघजस्ता संघ संस्थाहरुको पनि बैंकर्स संघप्रति सकारात्मक धारणा छैन। त्यो धारणालाई परिवर्तन गर्न आवश्यक कामहरु गर्ने छु। उद्योग, व्यापार, व्यवसायको हकहित संरक्षण गर्न खुलेका छाता संगठनहरु र बैंकर्स संघ एकअर्काका पुरक हुन्। उनीहरुसँगको सौहार्द सम्बन्धले नै बैंकिङ अगाडि वढ्ने हो अर्थतन्त्र अगाडि वढ्ने हो।
अप्ठेरो अवस्थामा अध्यक्ष चुनिनु भएको छ। तपाईका मूख्य चुनौतीहरु के के हुन्? यसलाई कसरी चिर्नु हुन्छ?
राजनीतिक अस्थिरता नै महत्वपूर्ण चुनौती हो। अस्थिरतामा वैदेशिक लगानी मात्रै भित्रिदैन स्वदेशी लगानी पनि प्रोत्साहित हुँदैन। लोडसेडिङ, मजदुरजस्ता समस्याले भएकै औद्योगको पनि वातावरण विग्रिएको छ। औद्योगिक तथा लगानीमैत्री वातावरण नहुँदा बैंकिङ गर्न गाह्रो हुन्छ। यसलाई चिरेर अगाडि वढ्नु ठूलो चुनौति हो। यस्ता राष्ट्रिय समस्याहरु बैंकर्स संघले समाधान गर्न सक्दैन। राजनीतिक तहबाटै यसको समाधान खोज्नु पर्छ। वातावरण मात्र बन्यो भने पनि लगानी प्रोत्साहित भएर आर्थिक गतिविधि वढ्न थाल्छ।
पछिल्लो समय बैंकर र राष्ट्र बैंकबीच दूरी वढेको छ। राष्ट्र बैंकको पूर्वकर्मचारी र संघको नेतृत्वका हिसावले यसमा तपाईले कस्तो भूमिका खेल्नु हुन्छ?
बैंकर संघ भनेको सत्थ तथ्य (फ्याक्ट) मा बसेर काम गर्ने संस्था हो। संघका सबै काम कारवाहीहरु व्यावसायिक (प्रोफेसनल) हिसावले हुन्छन्। त्यही भएर संघले व्यावसायिक हिसावले नै राष्ट्र बैंकसँग आफ्नो सम्वन्धलाई विस्तार गर्ने छ। राष्ट्र बैंक नियामक निकाय भएका हिसावले पनि उसको दायित्व वढी हुन्छ। दायित्व निर्वाह गर्दा केही कुरा तितोमिठो हुनु स्वभाविक हो।
हामी राष्ट्र बैंकलाई वास्तविक समस्याहरु, आफ्ना तर्कहरुमा सहमत गराएर नै अगाडि वढ्छौं। संघसँग त्यो क्षमत छ पनि। हामीले उठाएका 'जेन्युन' समस्याहरुलाई उसले सकारात्मक रुपमा लिँदै आएको पनि छ। राष्ट्र बैंकको पृष्ठभूमिबाट आएका हिसावले पनि मलाई उ सँधै बैंकिङ क्षेत्रको पक्षमा हुन्छ जस्तो लाग्छ।
राष्ट्र बैंकले महत्वपूर्ण निर्देशन जारी गर्दा बैंकरहरुसँग छलफल गर्दैन भन्ने छ। छलफल गरेपनि बैंकरले दिएको सुझाव कहिले मान्दैन भनेर बैंकरहरुकै गुनासो छ। यस्ता समस्याहरुलाई कसरी समाधान गर्नु हुन्छ?
पुराना कुरामा म जान चाहन्न। अतितमा सिकेको कुरालाई शिक्षाका रुपमा लिएर अगाडि वढ्नु पर्छ। बैंकर संघले आफ्नो हित मात्रै पक्कै हेरेको छैन। हेदर्ैैन पनि। समस्त बैंकिङ प्रणालीको हित हुँदा बैंकहरुको पनि हित हुन्छ भन्ने मलाई लाग्छ। त्यही भएर राष्ट्र बैंक र बैंकर मिलेर नै अगाडि वढ्नु पर्छ। सँगै मिलेर हिँड्यो भने नै बैंकिङ प्रणाली सुरक्षित रुपमा अगाडि वढ्न सक्छ। राष्ट्र बैंक सँधै प्रणालीको हितमा रहने भएकाले समस्या केही पनि हुँदैन।
पछिल्लो समय आधार दर (वेस रेट) मा नै केही समस्या देखिएको छ। खासगरी नयाँ बैंकहरुले वेस रेटलाई राम्रो मान्न सकिरहेका छैनन्। संघले सबैलाई मिलाउन के गर्छ?
वेस रेटमा ठूलो समस्या केही पनि छैन। हामीले दिएको कतिपय सुझावहरुलाई राष्ट्र बैंकले वेस रेट निर्देशनम समेटेको छ। हामीले असल कर्जाको पनि १ प्रतिशत रकम संभावित जोखिम व्यवस्थामा राख्नु पर्ने हुन्छ। यसलाई खर्चका रुपमा गणना गर्न पाउनु पर्छ भन्ने सुझाव मात्र नमानेको होे। नयाँ बैंकहरुलाई हुन सक्ने समस्याका बारेमा हामी आन्तरिक रुपमा छलफल गरेर निचोाड निकाल्ने छौं। समस्याहरुलाई वुँदागत रुपमा लिएर राष्ट्र बैंक जाने छौं। राष्ट्र बैंकले जहिले पनि बैंकिङ क्षेत्रको पक्षमा निर्णय लिने गरेको छ। समस्याको समाधान गर्न कठिन हुन्न।
अगाडि वढ्ने क्रममा अरु पनि समस्याहरु आउन सक्छन्। यो नियमित प्रकृया हो। यसलाई सामुहिक छलफल र सामुहिक निर्णयबाट टुङ्गो लगाउने छौं।
खाली रहेको उपाध्यक्ष पदका लागि कसलाई ल्याउने तयारी भइरहेको छ?
खाली रहेको उपाध्यक्ष पद विधान अनुसार भर्छौं। सबैसँग छलफल गरेर सर्वसम्मतिले चयन गर्छौं। यसमा कार्यसमिति भित्रबाट छान्ने भन्ने मात्र छैन। साधारण सदस्यहरुबाट पनि छान्न सकिन्छ। तर जसलाई छाने पनि त्यो सर्वसम्त निर्णय हुने छ।
बैंकर्स संघ गठन भएको बैंकिङ क्षेत्र र बैंकहरुको हकहित संरक्षण गर्नका लागि हो। तर पछिल्लो समय हकहित संरक्षणका लागि संघ पछाडि पर्यो भन्ने गुनासाहरु पनि आएका छन्। पहिले त यस्ता गुनासाहरुलाई समाधान गर्नु पर्ने हुन्छ। यसका लागि संघले लिएको उद्देश्यअनुसार, काम, कर्तव्य र अधिकारहरुलाई प्रभावकारी रुपमा प्रयोग गर्नु पर्ने हुन्छ।
संघलाई प्रभावकारी रुपमा अगाडि वढाउन सामुहिक निर्णय र नेतृत्व अनुसार चल्नु पर्ने हुन्छ। यसो हुँदा हामीले लिएको उद्देश्य पुरा गर्न सकिन्छ। मरो नेतृत्वमा पहिलो प्रयास नै यही हुने छ। सँगसँगै बैंकका दोस्रो तहका अधिकारीहरुसँग छलफल तथा अन्तकृया गरेर उनीहरुलाई पनि संघमा अपनत्व प्रदान गर्नु आवश्यक छ। संघमा नीतिगत र व्यवहारिक रुपमा आउने गुनासा तथा समस्याहरुलाई सम्वन्धि निकायसम्म पुर्याएर त्यसको समाधानका लागि सार्थक प्रयत्न गरिने छ। सँगसँगै संघका सदस्य बैंकका कर्मचारीहरुको क्षमता अभिवृद्धि तथा दक्षता वढाउने कार्यक्रमरुको अयोजना गरिने छ। वृत्तिविकासमा महत्वपूर्ण ध्यान दिइने छ।
संघले निजी क्षेत्रका उद्योगी व्यवसायीलाई प्रोत्साहन गर्ने खालको काम गर्न नसकेको भन्ने आरोप पनि छ नि?
बैंकर्स संघ भनेको प्रमुख कार्यकारी अधिकृतहरुको मात्र हो भन्ने सन्देश वहिर गएको मैले पाएको छु। त्यही भएर बैंकिङ फोरमजस्ता संगठनहरु जन्मेका छन्। संघमा सबैको स्टेक छ। यो सबै बैंकर, प्रमोटर, सञ्चालकको संघ हो भन्ने सन्देश दिने काम गर्छु। व्यवसायिक छाता संगठनहरु नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ, नेपाल चेम्बर अफ कमर्स, नेपाल उद्योग परिसंघजस्ता संघ संस्थाहरुको पनि बैंकर्स संघप्रति सकारात्मक धारणा छैन। त्यो धारणालाई परिवर्तन गर्न आवश्यक कामहरु गर्ने छु। उद्योग, व्यापार, व्यवसायको हकहित संरक्षण गर्न खुलेका छाता संगठनहरु र बैंकर्स संघ एकअर्काका पुरक हुन्। उनीहरुसँगको सौहार्द सम्बन्धले नै बैंकिङ अगाडि वढ्ने हो अर्थतन्त्र अगाडि वढ्ने हो।
अप्ठेरो अवस्थामा अध्यक्ष चुनिनु भएको छ। तपाईका मूख्य चुनौतीहरु के के हुन्? यसलाई कसरी चिर्नु हुन्छ?
राजनीतिक अस्थिरता नै महत्वपूर्ण चुनौती हो। अस्थिरतामा वैदेशिक लगानी मात्रै भित्रिदैन स्वदेशी लगानी पनि प्रोत्साहित हुँदैन। लोडसेडिङ, मजदुरजस्ता समस्याले भएकै औद्योगको पनि वातावरण विग्रिएको छ। औद्योगिक तथा लगानीमैत्री वातावरण नहुँदा बैंकिङ गर्न गाह्रो हुन्छ। यसलाई चिरेर अगाडि वढ्नु ठूलो चुनौति हो। यस्ता राष्ट्रिय समस्याहरु बैंकर्स संघले समाधान गर्न सक्दैन। राजनीतिक तहबाटै यसको समाधान खोज्नु पर्छ। वातावरण मात्र बन्यो भने पनि लगानी प्रोत्साहित भएर आर्थिक गतिविधि वढ्न थाल्छ।
पछिल्लो समय बैंकर र राष्ट्र बैंकबीच दूरी वढेको छ। राष्ट्र बैंकको पूर्वकर्मचारी र संघको नेतृत्वका हिसावले यसमा तपाईले कस्तो भूमिका खेल्नु हुन्छ?
बैंकर संघ भनेको सत्थ तथ्य (फ्याक्ट) मा बसेर काम गर्ने संस्था हो। संघका सबै काम कारवाहीहरु व्यावसायिक (प्रोफेसनल) हिसावले हुन्छन्। त्यही भएर संघले व्यावसायिक हिसावले नै राष्ट्र बैंकसँग आफ्नो सम्वन्धलाई विस्तार गर्ने छ। राष्ट्र बैंक नियामक निकाय भएका हिसावले पनि उसको दायित्व वढी हुन्छ। दायित्व निर्वाह गर्दा केही कुरा तितोमिठो हुनु स्वभाविक हो।
हामी राष्ट्र बैंकलाई वास्तविक समस्याहरु, आफ्ना तर्कहरुमा सहमत गराएर नै अगाडि वढ्छौं। संघसँग त्यो क्षमत छ पनि। हामीले उठाएका 'जेन्युन' समस्याहरुलाई उसले सकारात्मक रुपमा लिँदै आएको पनि छ। राष्ट्र बैंकको पृष्ठभूमिबाट आएका हिसावले पनि मलाई उ सँधै बैंकिङ क्षेत्रको पक्षमा हुन्छ जस्तो लाग्छ।
राष्ट्र बैंकले महत्वपूर्ण निर्देशन जारी गर्दा बैंकरहरुसँग छलफल गर्दैन भन्ने छ। छलफल गरेपनि बैंकरले दिएको सुझाव कहिले मान्दैन भनेर बैंकरहरुकै गुनासो छ। यस्ता समस्याहरुलाई कसरी समाधान गर्नु हुन्छ?
पुराना कुरामा म जान चाहन्न। अतितमा सिकेको कुरालाई शिक्षाका रुपमा लिएर अगाडि वढ्नु पर्छ। बैंकर संघले आफ्नो हित मात्रै पक्कै हेरेको छैन। हेदर्ैैन पनि। समस्त बैंकिङ प्रणालीको हित हुँदा बैंकहरुको पनि हित हुन्छ भन्ने मलाई लाग्छ। त्यही भएर राष्ट्र बैंक र बैंकर मिलेर नै अगाडि वढ्नु पर्छ। सँगै मिलेर हिँड्यो भने नै बैंकिङ प्रणाली सुरक्षित रुपमा अगाडि वढ्न सक्छ। राष्ट्र बैंक सँधै प्रणालीको हितमा रहने भएकाले समस्या केही पनि हुँदैन।
पछिल्लो समय आधार दर (वेस रेट) मा नै केही समस्या देखिएको छ। खासगरी नयाँ बैंकहरुले वेस रेटलाई राम्रो मान्न सकिरहेका छैनन्। संघले सबैलाई मिलाउन के गर्छ?
वेस रेटमा ठूलो समस्या केही पनि छैन। हामीले दिएको कतिपय सुझावहरुलाई राष्ट्र बैंकले वेस रेट निर्देशनम समेटेको छ। हामीले असल कर्जाको पनि १ प्रतिशत रकम संभावित जोखिम व्यवस्थामा राख्नु पर्ने हुन्छ। यसलाई खर्चका रुपमा गणना गर्न पाउनु पर्छ भन्ने सुझाव मात्र नमानेको होे। नयाँ बैंकहरुलाई हुन सक्ने समस्याका बारेमा हामी आन्तरिक रुपमा छलफल गरेर निचोाड निकाल्ने छौं। समस्याहरुलाई वुँदागत रुपमा लिएर राष्ट्र बैंक जाने छौं। राष्ट्र बैंकले जहिले पनि बैंकिङ क्षेत्रको पक्षमा निर्णय लिने गरेको छ। समस्याको समाधान गर्न कठिन हुन्न।
अगाडि वढ्ने क्रममा अरु पनि समस्याहरु आउन सक्छन्। यो नियमित प्रकृया हो। यसलाई सामुहिक छलफल र सामुहिक निर्णयबाट टुङ्गो लगाउने छौं।
खाली रहेको उपाध्यक्ष पदका लागि कसलाई ल्याउने तयारी भइरहेको छ?
खाली रहेको उपाध्यक्ष पद विधान अनुसार भर्छौं। सबैसँग छलफल गरेर सर्वसम्मतिले चयन गर्छौं। यसमा कार्यसमिति भित्रबाट छान्ने भन्ने मात्र छैन। साधारण सदस्यहरुबाट पनि छान्न सकिन्छ। तर जसलाई छाने पनि त्यो सर्वसम्त निर्णय हुने छ।
No comments:
Post a Comment
thanks for comment